Jasełka

Crèche vivante

  Jasełka (yaˈsɛwka) sont des représentations de l’histoire de la Nativité calquées sur les mystères franciscains médiévaux, présentant des thèmes religieux fidèles à l'Évangile. Le nom : jasełka vient du mot « jasło » - une mangeoire portable râtelier double dans laquelle était placée la nourriture pour le bétail (selon la tradition, Jésus fut déposé dans une mangeoire après sa naissance).

  Les premières représentations de la Nativité en Pologne ont eu lieu au tournant des XIV^e et XV^e siècles. À l’origine, elles avaient lieu dans les églises. Peu à peu, elles devinrent trop bruyantes et en 1736, pour comportement indécent, elles furent interdites dans les églises et remplacées par des crèches. Elles se retrouvèrent ainsi dans les rues, sur les places et dans les auberges. Elles seront interdites pendant les longues années d’occupation prussienne et russe, pendant la dernière guerre et pendant le stalinisme. La tradition des “jasełka” a de nouveau prospéré en Pologne après 1980, lorsqu'est apparu un sentiment de solidarité et d'espoir de changement. De nos jours, ces crèches vivantes ont généralement lieu dans les jardins d'enfants, les écoles et les églises, parfois aussi dans les maisons de la culture... traditionnellement à partir du 26 décembre.

Jasełka

  Jasełka to przedstawienia bożonarodzeniowe wzorowane na średniowiecznych misteriach franciszkańskich, przedstawiające tematykę religijną, wierną Ewangelii. Nazwa: jasełka pochodzi od słowa "jasło" – dwustronne, przenośne koryto z drabinami, w którym umieszczano paszę dla bydła (to w żłobie, według tradycji, złożono Jezusa po urodzeniu). Widowiska jasełek w Polsce po raz pierwszy miały miejsce na przełomie XIV i XV wieku.

  Pierwotnie przedstawienia te odbywały się w kościołach. Stopniowo stawały się zbyt hałaśliwe i w 1736 roku z powodu nieprzyzwoitego zachowania zakazano je w kościołach i zastępując szopkami. Znalazły więc swoje miejsce na ulicach, placach i w karczmach. Zakazane zostały podczas długich lat okupacji pruskiej i rosyjskiej, podczas ostatniej wojny i w okresie stalinizmu. Ponowny rozkwit jasełkowej tradycji nastąpił po roku 1980, gdy powiało solidarnościową nadzieją na zmiany. Współcześnie jasełka zwykle odbywają się w przedszkolach, w szkołach i w kościołach, czasami też w domach kultury... tradycyjnie od 26 grudnia.